Content missing
-
Μανόλης Πρατικάκης
ISBN: 978-960-219-278-8
Σύνδρομο Fregoli – Tο τίμημα να είσαι ένας άλλος
Συγγραφέας: Μανόλης ΠρατικάκηςΤο νέο βιβλίο του πολυβραβευμένου Μανόλη Πρατικάκη, «Σύνδρομο Fregoli – Το τίμημα να είσαι ένας άλλος», δομείται πάνω σε μία νουβέλα και δύο αφηγήματα που παντρεύουν την ψυχιατρική με τη λογοτεχνία.
Με σκηνικό του την αυτοκρατορία της ψυχής, ο συγγραφέας αξιοποιεί με απαράμιλλη δεξιοτεχνία την πρώτη ύλη του –το φαντασιακό παράδοξο κόσμο του νου και τις εκτροπές του–, μεταμορφώνοντας τρία πρόσωπα που νοσούν ψυχικά σε τρεις γοητευτικές λογοτεχνικές περσόνες. Οι φιγούρες, μέσα στην καθημερινότητα και την τραγικότητά τους, μετατρέπονται σε μια μεγαλειώδη αλληγορία για το κατακερματισμένο και εφιαλτικά αποπροσωποποιημένο σύγχρονο άνθρωπο της νεωτερικότητας. Κι ενώ ο αναγνώστης συναντά αδύναμες ψυχές που δεν αντέχουν την τόση πραγματικότητα και σκηνοθετούν ένα δικό τους ανύπαρκτο κόσμο, καταδύεται στο έρεβος της ψυχής του άλλου, για να μεταβεί σε μία ψυχο-κοινωνιολογική αναζήτηση γύρω από την «ταυτότητα» και τον πολιτισμό μας. Στον απόηχο των ιστοριών ένα ερώτημα απαιτεί να απαντηθεί: Μήπως εντέλει ο πολιτισμός μας είναι αυτός που νοσεί, με την ακόρεστη απληστία του και την απώλεια κάθε πηγαίου και αυθεντικού;
Η νουβέλα «Σύνδρομο Fregoli» και τα δύο αφηγήματα «Μπρους Λι», «Μια παράδοξη τύφλωση» είναι απαλλαγμένα από ψυχιατρική θεωρία και εστιάζουν στην ανθρώπινη ιστορία. Ο Μανόλης Πρατικάκης αφηγείται με διεισδυτικότητα ψυχαναλυτική και «με την πρόθεση να θαυμάσει, να πλησιάσει, να φροντίσει», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά στον πρόλογο του βιβλίου ο Αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής και ποιητής Γιάννης Ζέρβας. «Η αφήγησή του στηρίζεται κυρίως στη συμπεριφορά και στις μαρτυρίες των ασθενών του. Πέρα από τη λογοτεχνική τους αξία, τα τρία περιστατικά έχουν σαφή εκπαιδευτική χρησιμότητα, γιατί δείχνουν ξεκάθαρα τη σημασία της γλώσσας στην ψυχιατρική περιγραφή ώστε να αποκτήσει υπόσταση ο άλλος, γιατί μόνο έτσι μας εξοικειώνει αληθινά με το πρόσωπο και μας δίνει τη δυνατότητα να το γνωρίσουμε αρκετά ώστε να μπορούμε να προβλέψουμε τις αντιδράσεις του. Στα δικά μου μάτια δείχνει σαφής η πρόθεση του Πρατικάκη μέσα από αυτό το ιδιαίτερο βιβλίο του, όπου η ποιητική του δεινότητα υποτάσσεται και υπηρετεί την περιγραφή και την παρουσίαση των ανθρώπων και των θεραπειών τους. Το μήνυμά του όπως το αντιλαμβάνομαι, λέει το εξής: Χωρίς τη λογοτεχνία η ψυχιατρική στεγνώνει επικίνδυνα».
€14.00 €4.20
Tags: Ελληνική λογοτεχνία, Νουβέλα, Πανεπιστημιακά
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ
Εύδοξος: 33133351
ISBN: 978-960-219-278-8
Σελίδες: 312
Διαστάσεις: 14×21 εκ.
Κριτικές – Δημοσιέυματα
Συνέδριο στην Ιεράπετρα προς τιμήν του Μ. Πρατικάκη – «“Καταπρόσωπο στην Όστρια”: Εντοπιότητα και οικουμενικότητα στην ποίηση του Μανόλη Πρατικάκη»
oanagnostis.gr
H φύση της σχέσης ιατρού-ασθενούς, όταν ο πρώτος είναι και ποιητής, οδηγεί στην αυτοσυνειδησία του ψυχιάτρου ως συμπάσχοντος. Γι’ αυτό στα τρία αφηγήματά του ο Πρατικάκης δεν είναι ένας αποστασιοποιημένος παρατηρητής, ένας ουδέτερος θεράπων ψυχών, καθώς οι ιδιότητες του επαγγελματία ψυχιάτρου και του δημιουργού ποιητή αλληλενεργούν και διηθούνται η μία μέσα από την άλλη έτσι ώστε ο παρατηρητής-αφηγητής να γίνεται, μέσα από τα ίδια τα κείμενά του, αυτοπαρατηρούμενος ποιητής, όχι μόνο συμπονετικός, αλλά ως έναν βαθμό και συμπάσχων με τα πρόσωπα των ασθενών του. Οι επιβλητικές μορφές της Καλλιόπης, του Πέτρου και της Δωροθέας προστίθενται στην πινακοθήκη των πολλών ψυχικά άρρωστων μορφών της ποίησης του Πρατικάκη. Κατά βάθος, σε όλα αυτά τα κείμενα, ποιητικά και πεζογραφικά, ο θεράπων ιατρός καταλαμβάνεται από την αγωνία της ποίησης, καθώς επιθυμεί και πασχίζει να βοηθήσει τους ανθρώπους μέσα από το ουμανιστικό όραμά του, το όραμα της επανένωσής τους με τον κόσμο.
Ευριπίδης Γαραντούδης, tanea.gr
Γιώργος Αριστηνός, Το τίμημα να είσαι ένας άλλος, “Η Αυγή”, 7.6.2014
Ζαχαρίας Κατσακός, Μια λογοτεχνική ερμηνεία της ψυχής, www.e-poema.eu, τχ. 21, Μάιος 2014
Βάνα Λυδάκη, Σύνδρομο Fregoli, www.vakxikon.gr, τχ. 25, Απρίλιος 2014
Τάσος Γουδέλης, Ο σωσίας και άλλοι εφιάλτες, www.oanagnostis.gr, 27.2.2014
Μια εξαιρετική νουβέλα η τελευταία κατάθεση του ποιητή Μανόλη Πρατικάκη, μια θαρραλέα και τίμια προσπάθεια να χαρτογραφηθεί η άβυσσος της ψυχής από έναν λογοτέχνη που κρατά ως πυξίδα του την επιστημονική του παιδεία.
Βάνα Λυδάκη, ιατρός-συγγραφέας
ΤΑ ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ – Ευριπίδης Γαραντούδης – 21/12/2013
Ο Πρατικάκης καταγράφει διασαλευμένες συνειδήσεις που αγωνιούν να αντέξουν την ψυχοκοινωνική αναυθεντικότητα της εποχής σε ένα κείμενο που βρίθει διακειμενικών αναφορών. Από τον Τσέχωφ στον Ντοστογιέφσκι και από τον Κάφκα στον Ρίλκε και τον Καβάφη, ο Πρατικάκης κατορθώνει με την επιστημονική ακρίβεια που τον διακρίνει και τη συγγραφική του δεξιοτεχνία να αιμοδοτήσει μια ψυχιατρική πραγματεία, παρουσιάζοντας όλη την αιτιοπαθογένεια και εξέλιξη των περιστατικών του σε ένα βιβλίο που η λογοτεχνική του αξία είναι αναμφισβήτητη.
Τέσυ Μπάιλα, Σύνδρομο Fregoli, www.culturenow.gr, 14.10.2013
Μέσα από τις παράδοξες, αλλά εφιαλτικά πραγματικές ιστορίες του ανθρώπου, ο λογοτέχνης-ποιητής-δημιουργός Μανόλης Πρατικάκης ρίχνει ένα τολμηρό βλέμμα στο σκοτεινό άγνωστο, το μόνο πιθανώς υπεύθυνο γι’ αυτό που είναι ο άνθρωπος. Πιστεύω ότι είναι και το ουσιώδες της πολύτιμης εργασίας του. Ο αναγνώστης του θα το μοιραστεί και θα συνομιλήσει μέσω του έργου του, μαζί του. Κι αυτό είναι σπουδαίο.
Μάκης Πανώριος, Σύνδρομο Fregoli. Το τίμημα να είσαι ένας άλλος, www.bookpress.gr, 18.10.2013
Ο Μανόλης Πρατικάκης είναι ψυχίατρος και λογοτέχνης, και ρίχνει και στις δύο άκρες της τραμπάλας ισοδύναμα βάρη. Αλλιώς, μπορούμε να πούμε πως η μία δίνει ώθηση για να σηκωθεί η άλλη. Το Σύνδρομο Fregoli ή Το τίμημα να είσαι ένας άλλος ωραιότατα μπαλαντζάρουν ως ψυχιατρικά φαινόμενα ή ως λογοτεχνικά αφηγήματα, εφόσον την ώρα που η περιγραφή και η ερμηνεία του ψυχικού φαινομένου κατεβαίνει στα σκοτεινά βάθη της ψυχής και η λογοτεχνική αφήγηση ανεβαίνει ή απλώς η μια βουτάει στα βαθιά της άλλης. Δεν είναι τυχαία η σύνδεση της Ψυχανάλυσης με την Τέχνη γενικά, ούτε και η παραγωγή του Πρατικάκη ειδικά.
[…] Εντέλει, ο Πρατικάκης μοιράζεται μαζί μας τις συγκλονιστικές εμπειρίες που του προσφέρει η ψυχιατρική και αναδεικνύει η λογοτεχνία. Το να παραδεχτείς τον εαυτό σου συχνά είναι δύσκολο και το τίμημα να είσαι ένας άλλος είναι ακριβό. Ο καβαφικός «Ηγεμόνας» καταλήγει αξιολύπητος διότι «έπληττεν ουκ ολίγον έχοντας κουβέντες στοιβαγμένες μέσα του» πληρώνοντας με σιωπή το τίμημα για να δείχνει «ένας άλλος».
Ανθούλα Δανιήλ, Σύνδρομο Fregoli, www.diastixo.gr, 30.7.2013
Το πόνημα του Μανόλη Πρατικάκη αξίζει να διαβαστεί απ’ όλους μας, όχι μόνο για τη λογοτεχνική του αξία αλλά για τις πολλαπλές αναγνώσεις που επιδέχεται. Οι ζωές τριών ηρώων, που τόσο γλαφυρά περιγράφονται, δίνουν πολλαπλές ευκαιρίες να αναλογιστεί κανείς τα της ανθρώπινης μοίρας. Να σκεφθούμε πόσο άλλους μάς κάνει ο τρόπος που ζούμε και πόσο βαρύ μπορεί να είναι το τίμημα.
Ιωάννα Σουφλέρη, Ζώντας σαν άλλος, “Το Βήμα”, 7.7.2013
Ο Πρατικάκης με το προηγούμενο έργο του, την «Κιβωτό», απέδειξε ότι τα όρια μεταξύ ποίησης και πεζογραφίας δεν είναι αδιάβατα. Και ενώ σε εκείνο το έργο, στο μεγαλύτερο μέρος του βρισκόταν προς τη μεριά της ποίησης, με το τελευταίο του έργο, το «Σύνδρομο fregoli», βρίσκεται προς τη μεριά της πεζογραφίας. Το έργο φυσικά ως έργο πεζογραφικό μπορεί να κατηγοριοποιηθεί, όμως μέσα σ’ αυτό εμφιλοχωρούν αποσπάσματα υπέρτατης ποιητικής ομορφιάς.
To Σύνδρομο Fregoli του Μανόλη Πρατικάκη προτείνει έναν αποτελεσματικό συνδυασμό ψυχιατρικής και λογοτεχνικής «αφήγησης».
Τάσος Γουδέλης, συγγραφέας, εκδότης του περ. Το Δέντρο
Κάτι σαν φως σε σκοτεινούς καιρούς. Υπόσχονται αγρύπνια της σκέψης και του συναισθήματος: Σύνδρομο Fregoli του Μανόλη Πρατικάκη…
Φωτεινή Τσαλίκογλου, συγγραφέας, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Τάσος Γουδέλης, Τα σύνδρομα της ύπαρξης, “Το Βήμα”/ “Βιβλία”, 7.7.2013
Γιώργος Παπ/κης, Σύνδρομο Fregoli, Περιοδικό “Πνευματική Ζωή”, τχ. 211, Ιούλιος-Αύγουστος 2013
Δείτε επίσης
